Cây tếch

GIÁ TỴ

· Tên thông thường: Cây Giá Tỵ, Cây Tếch, Cây Tách

·  Tên tiếng anh: Teak tree

·   Tên khoa học: Tectona grandis L.f

·  Họ: Verbenaceae (Cỏ Roi Ngựa)

·  Nguồn gốc & phân bố (Việt Nam & Thế giới):

Nguồn gốc: phân bố ở Thái Lan, Myanma, Ấn Độ

Phân bố: Nay đã được nhập nội vào Việt Nam, Lào, Campuchia và Sri Lanka …. Ở Việt Nam loài tếch đã trở thành một loài cây trồng khá phổ biến ở nhiều tỉnh, đặc biệt là Tây nguyên và Đông Nam Bộ.

·  Các loại cây có khả năng cộng sinh với nó:

Các loại cây ưa bóng hay chịu bóng không hoàn toàn, cây bụi thấp,….

·  Hình thái:

Gía Tỵ là cây thân gỗ lớn, cao 30 m, đường kính 60–80cm, cây rụng lá, gốc thường có rãnh và có bạnh.

Vỏ ngoài của thân có màu xám vàng, nứt dọc thành vảy nhỏ, dài và hẹp, gỗ thịt vỏ có xơ, màu vàng sẫm hay xám nâu.

Trên thân, cành nhánh nhiều. Lá cây Gía Tỵ có hình trái xoan, to, màu xanh non lúc nhỏ , càng già càng sậm hơn. Mặt trên lá nhẵn, mặt dưới lá có lông phủ mịn. Thường khi dùng tay vò lá, bạn sẽ thấy nhựa lá chuyển sang màu đỏ.

Cụm hoa Gía Tỵ lớn hình chùy, hoa nhỏ li ti có màu trắng, nhìn từ xa hoa mọc thành từng cụm trắng xóa trông rất đẹp mắt.

Quả của cây Gía Tỵ là quả hạch, có hình cầu, có lông hình sao dày đặc, đường kính 2cm, phía ngoài có đài bao bọc màu vàng.

Cây rụng lá, gốc thường có rãnh và có bạnh.

·  Sinh lý – sinh thái:

Tốc độ sinh trưởng: trung bình

Phù hợp với khí hậu nhiệt đới mưa mùa. Là cây ưa sáng hoàn toàn cả khi cây còn non, tái sinh chồi và hạt đều tốt.

Tháng 5 - 6 hoặc tháng 7 - 8  câyra hoa đến tháng 11-12 hoặc tháng 12-1 thì kết quả.

Cây chịu lạnh kém, chịu lửa và ít bị sâu bệnh.

Ưa nơi khô ráo.

· Công dụng (thành phần hóa học – các bộ phận trên cây – công dụng):

Gỗ Gía Tỵ cũng là một loài gỗ quý có giá trị kinh tế cao, gỗ cây có màu vàng sẫm, thớ gỗ to, không cong vênh, nứt nẻ, không bị mối mọt phái hại, lại chịu được áp lực cao, dễ uốn nắn, nên thường được đưa vào sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ như giường tủ, bàn ghế, cửa gỗ các loại, tượng, phù điêu,…

Ngoài ra, gỗ có khả ăng chịu mặn cao nên cũng được dùng làm gỗ đóng thuyền, bè, làm bán súng, tà vẹt cho đường ray xe lửa.

·  Ứng dụng trong Cảnh quan:

Cây Gía Tỵ có lá to, xanh mát nên thường được trồng làm cây công trình, cây bóng mát trồng trong các khu công viên lớn, khuôn viên trường học, trồng thành rừng ở các khu bào tồn, hoặc được trồng thành hàng trên đường phố.

·  Nhân giống:

Cây tếch thường được trồng bằng phương pháp Stum hoặc nhân giống bằng hạt.

Xem thêm

1.     Câyđa

2.     Câybồ đề

3.     Caubụi